O nas
Brak równości małżeńskiej w Polsce oznacza, że osoby transpłciowe żyjące w związkach małżeńskich muszą zrezygnować z uzgodnienia płci metrykalnej lub zdecydować się na rozwód. W przeciwnym wypadku sądy musiałyby uznać, że ich związki są de facto małżeństwami jednopłciowymi.
Inicjatywa Pozwy małżeńskie powstała w 2023 roku, tworzą ją cztery pary transpłciowych kobiet i ich osób partnerskich. Celem jest doprowadzenie do wydania przez Europejski Trybunał Praw Człowieka wyroku zobowiązującego Polskę do zapewnienia parom jednopłciowym możliwości zawarcia małżeństwa.
Wsparcie prawne i komunikacyjne zapewniają parom Stowarzyszenie Lambda Warszawa i Stowarzyszenie Miłość Nie Wyklucza.
Aktualności
Działania krok po kroku
Celem Pozwów małżeńskich jest doprowadzenie do wydania przez Europejski Trybunał Praw Człowieka wyroku, który zobowiąże Polskę do przyjęcia przepisów umożliwiających zawieranie małżeństw bez względu na płeć. W tym celu zaangażowane w inicjatywę osoby transpłciowe podjęły próbę uzgodnienia płci bez przechodzenia rozwodu ze swoimi żonami/osobami partnerskimi.
Żeby sprawa trafiła do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
w Strasburgu, pary muszą wyczerpać ścieżkę prawną w Polsce. Kolejne kroki, które opisujemy poniżej, prawdopodobnie zajmą wiele lat.
Sąd Okręgowy
- Wszystkie pary wnoszą pozew o ustalenie płci z zaznaczeniem, że powódki są
w związkach małżeńskich i nie zamierzają występować o rozwód. - Sąd Okręgowy ze względu na polskie prawo oddali powództwo.
Sąd Apelacyjny
3. Pary wnoszą apelację od oddalenia powództwa przez Sąd Okręgowy.
Sąd Najwyższy
4. Pary wnoszą skargę kasacyjną na wyrok Sądu Apelacyjnego.
5. Jeśli Sąd Najwyższy przyjmuje skargę do rozpoznania, czekamy na jej rozstrzygnięcie.
Europejski Trybunał Praw Człowieka
6. Wszystkie pary wnoszą skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
w Strasburgu.
Jej rozpatrzenie zajmie kilka lat. Jeśli w tym czasie Polska wprowadzi przepisy pozwalające parom osób tej samej płci na zawieranie małżeństw lub związków partnerskich, będzie to miało istotny wpływ na rezultat postępowania.
Pary
Kasia i Alex
Zadymiary i aktywistki z Łodzi, poznały się podczas organizacji czarnego marszu przeciwko ograniczaniu prawa do aborcji. Od 2017 roku są parą, w 2019 roku urodził się ich synek, Staś.
W październiku 2020 roku wzięły ślub, o który musiały walczyć przed sądem rodzinnym — Kasia jest wyoutowaną trans kobietą, ale ma niezmienione dokumenty. Z prawnego punktu widzenia mogły wziąć ślub, jednak Urząd Stanu Cywilnego obawiał się, że próbują zawrzeć „nielegalne małżeństwo jednopłciowe”. Po wygranej poszły do ślubu w identycznych białych sukienkach, ale zamknęło to Kasi drogę do prawnej tranzycji.
Kasia jest programistką i uzdolnioną graficzką, skończyła studia scenariuszowe. Alex ma wykształcenie jako biochemiczka, w Polsce pracowała w firmie farmaceutycznej, działa jako polityczka. Obecnie mieszkają w Szwecji, gdzie emigrowały ze względu na troskę o przyszłość dziecka i prawa osób LGBT+.
Zaimki: ona/jej (Kasia, Alex)
Ana i Oki
Poznały się w 2011 roku w Warszawie, a połączyła je miłość do Battlestar Galactica, Diablo III i kotów. Parą zostały
w zasadzie od razu, ślub wzięły 1 kwietnia 2017. Obie są neuroróżnorodne (Oki ma zdiagnozowane ADHD, Ana AuDHD), co sprawia, że ich wspólne życie jest wypełnione nie tylko miłością, ale i chaosem, który ciągle popycha je w nieznane. Działają na rzecz osób LGBT+
i neuroróżnorodnych.
Ana jest programistką, której talent do szukania niekonwencjonalnych rozwiązań ustępuje rozmiarowi tylko jej niechęci do pracy nad nieciekawymi problemami. Oki żadnej pracy się nie boi, jako że pracuje na swoje od 15 roku życia. Od roku leczy rany po pracy
w zawodzie inżyniera-informatyka i szuka firmy
z atmosferą wolną od toksycznej męskości.
W międzyczasie charytatywnie pomaga bezdomnym kotom w Cholargos, dzielnicy Aten, gdzie z Aną obecnie mieszkają.
Zaimki: ona/jej (Ana), dowolne (Oki)
Zenia i Laura
Poznały się przez mailowe listy dyskusyjne, gdy internet był jeszcze wyłącznie tekstowy. Pierwszy raz spotkały się na peronie Dworca Centralnego. Chwilę później musiały się bić z grupą neonazistów.
Od kiedy Laura zamieszkała w Warszawie 25 lat temu zawsze wszystko robiły razem: protesty, gazety, strony internetowe. Od lat razem prowadzą działalność lokatorską i pracowniczą. Związały się z dzielnicą Praga
w Warszawie i tu czują się naprawdę u siebie.
Zenobia jest programistką specjalizującą się w dziedzinie dostępności cyfrowej, a Laura nauczycielką języka angielskiego.
Zaimki: ona/jej (Zenia, Laura)
Aga i Julka
Redaktorki, doktorki nauk humanistycznych, literaturoznawczynie z Katowic. Poznały się w 2009 roku na zajęciach z literatury staropolskiej i od momentu zaproponowania odmiennych schematów graficznych koncepcji pointy Sarbiewskiego są nierozłączne, choć na pierwszą randkę poszły w 2011 roku (do kina, na „Księżniczkę Mononoke”).
Pierwszego kota przygarnęły w 2014 roku, ślub wzięły
w 2015 roku i nową drogę życia przypieczętowały drugim kotem. W czwórkę mieszkają w rodzinnym mieście. Obydwie pracują jako redaktorki i korektorki, okazjonalnie copywriterki, Julia należy do zespołu redakcyjnego portalu tranzycja.pl, a Agnieszka od maja do września prowadzi symboliczne ceremonie ślubne dla par jedno-
i różnopłciowych.
Chcą mieć podstawowe prawa i święty spokój.
Zaimki: ona/jej (Aga, Julka)
Kim jesteśmy
Stowarzyszenie Lambda Warszawa to nie tylko najstarsza, ale i jedna z najbardziej dynamicznych organizacji walczących o prawa i dobrostan społeczności LGBTQIAP+ w Polsce. Od 1997 roku buduje silny fundament oparty na czterech filarach: wsparciu, rzecznictwie, kulturze
i edukacji.
Lambda Warszawa oferuje kompleksowe wsparcie osobom ze społeczności, działając na poziomie indywidualnym, społecznym i systemowym. Stowarzyszenie oferuje darmową pomoc psychologiczną i prawną, prowadzi hostel interwencyjny, monitoruje sytuację prawną osób LGBTQIAP+ i interweniuje
w przypadku łamania praw człowieka, organizuje wydarzenia kulturalne promujące różnorodność oraz prowadzi kampanie edukacyjne.
Lambda Warszawa to nie tylko organizacja, ale przede wszystkim miejsce, w którym każda osoba może być sobą bez obaw o odrzucenie. Stowarzyszenie zapewnia poczucie bezpieczeństwa, akceptacji i równości. Jest dowodem na to, że różnorodność jest siłą.
Miłość nie Wyklucza (MNW) to założona w 2010 roku organizacja pozarządowa działająca na rzecz wprowadzenia równości małżeńskiej w Polsce. Celem stowarzyszenia jest umożliwienie zawierania małżeństw wszystkim osobom bez względu na orientację psychoseksualną i tożsamość płciową.
Działania MNW mają charakter długofalowy i skupiają się na prowadzeniu ciągłej kampanii i edukacji oraz budowaniu silnej i solidarnej społeczności skupiającej zarówno organizacje i osoby LGBT+, jak i ich sojuszniczki
i sojuszników.
Razem z Kampanią Przeciw Homofobii i ze wsparciem prawnym Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego oraz Kancelarii Pietrzak Sidor & Wspólnicy MNW współtworzy Koalicję na Rzecz Związków Partnerskich i Równości Małżeńskiej, której sukces pragnie powtórzyć przy okazji Pozwów małżeńskich.
MNW pracuje nad projektem ustawy o uzgodnieniu płci razem z Fundacją Trans-fuzja, Grupą Nieustającej Pomocy, Stowarzyszeniem Lambda Warszawa, Niebinarnosc.pl i Tranzycja.pl.
Karolina Gierdal
Adwokatka, koordynatorka Grupy Prawnej Stowarzyszenia Lambda Warszawa, w przeszłości koordynatorka Grupy Prawnej Kampanii Przeciw Homofobii, członkini inicjatywy LGBT+ Prawnicy, członkini kolektywu antyrepresyjnego SZPIL(A) zajmującego się organizowaniem, koordynowaniem i udzielaniem pomocy prawnej dla osób działających społecznie, członkini kolektywu prawniczego Prawniczki Pro Abo, członkini repozytorium wiedzy
o transpłciowości tranzycja.pl;
Członkini Prezydium Sekcji Praw Człowieka przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie, członkini Komisji ds. Równego Traktowania oraz Zespołu ds. Kobiet przy Naczelnej Radzie Adwokackiej; koordynatorka pomocy prawnej dla uchodźców z Ukrainy z ramienia Naczelnej Rady Adwokackiej;
Laureatka III miejsca w konkursie Rising Stars Prawnicy
— liderzy jutra 2020, decyzją Zespołu ds. Kobiet Naczelnej Rady Adwokackiej uznana za Adwokatkę Roku 2020.
Zaimki: ona/jej